Muhabbet Kuşlarının Çoğaltılması:

 Muhabbet kuşlarının yumurtanın üzerinde yattığı andan, yavruların yuvalığı terk ettiği ana kadar geçen zaman diliminde ve daha sonrasında da bazı zorluklar ortaya çıkabilir. Muhabbet kuşlarını üretmek fazlasıyla masraflı olabilir, ucuz ve problemsiz bir hobi olarak görülmemelidir. Muhabbet kuşu üretmeden önce ciddi şekilde düşünmelisiniz. Dünyaya yeni hayatlar getirdiğinizi ve onların da tıpkı anne-babaları gibi sevgi dolu yuvalara ihtiyacı olduğunu hatırlamalısınız.​

Hazırlık

Muhabbet kuşu üretmeye karar verdiniz. Başlamadan önce muhabbet kuşu çiftinizin anlaşabilmeleri için, yumurtaların üzerinde yatarken ve yavrularını büyütürken sağlamanız gereken bazı temel şeyler olduğunu bilmelisiniz. 

Muhabbet kuşu üretmenin iki yolu vardır: 

1) Toplu üretim (Salmada üretim)

2) Ayırarak (Kafeste tek bir çift) üretim. 

Toplu üretim bu iki metottan en kolay ve en ucuz olanıdır fakat sık olarak bazı problemlerin ortaya çıkmasına sebep olur. Toplu üretimde kuşhanenize (salma) yuvalıklar asarak muhabbet kuşlarınızın kendi eşlerini ve yuvalıklarını seçmesine izin verirsiniz. Yuvalıklar kavgaları önlemek için aynı yüksekliğe asılmalıdır fakat yine de kavgalar sık sık yaşanır. İki dişi aynı yuvalığı isterse ve aynı kandan gelen kuşlar arasında eşleşmeler olursa problemler ortaya çıkar. Dişiler arasındaki kavgalar yaralanmalara ve dişilerden birinin ya da büyümekte olan yavruların ölümüne sebep olabilir. Ayrıca yavruların babasının hangi kuş olduğunu saptamak da daha zor olabilir. İkinci metot olan ayırarak üretimde kontrolü sağlamak daha kolaydır. Bu yöntemde Petshoplarda bulabileceğiniz üretim kafeslerine tek bir çift muhabbet kuşunu koyarsınız. Seçeceğiniz çiftin renkleri ve kişiliklerini dikkatlice seçmelisiniz. Aynı kandan gelen kuşları seçmediğinizden emin olmak ve yavruların gelişimini kontrol etmek bu yöntemde daha kolaydır. Hangi metodu seçerseniz seçin yuvalığa ihtiyacınız olduğu çok açıktır.

Muhabbet Kuşu Yuvalığı nasıl olmalıdır?

Görselde görüldüğü gibi folluğun (yumurtalık) alt kısmında bir çukur olması gereklidir. Dişi kuşumuz yumurtalarını buraya bırakıyor ve dağılmalarını engelliyor. Yuva alırken dikkat edilmesi gereken en önemli şey boyutu ve folluk altlığında ki çukurdur. Dilerseniz temizliği kolay olan ve yuvalığın içine yerleştirilen plastik yuva follukları da tercih edebilirsiniz.

Muhabbet Kuşuna Eş Seçmek

Üretim kafesine rastgele erkek ve dişi muhabbet kuşlarını koymak çok iyi durumda yavruların ortaya çıkmasıyla sonuçlansa da, bunun üretim için seçilecek güvensiz bir yöntem olduğu da aşikardır. Üretim için seçilecek muhabbet kuşları en az 12 aylık olmalı ve akraba olmamalıdır. Aynı kandan gelen kuşlarla yapılan üretim %100 akraba olmayan muhabbet kuşlarıyla yapılan üretimden daha zayıf ve daha az yaşayan yavruların ortaya çıkmasıyla sonuçlanır. Dişi muhabbet kuşu 3 – 4 yaşından daha yaşlı olmamalıdır ve erkek muhabbet kuşu 6 yaşından daha fazla olmamalıdır. (dişi ve erkek üremeye devam etse de bir aileye bakmanın stresi çok fazla gelebilir.) Hem erkek hem de dişi muhabbet kuşu tüy dökme döneminde olmamalıdır çünkü bu anne-babayı gereksiz olarak zorlar ve anne-baba üreme durumunda olmalıdır. Muhabbet kuşlarınızın üreme durumunda olup olmadığını anlayabilmek için genel sağlık durumlarına ve cerelerine bakmalısınız. Her iki muhabbet kuşu da yumuşak, parlak/düzgün tüylere, aydınlık gözlere ve akmayan burun deliklerine sahip olmalıdır. Dişilerde cere kahverengi ve erkeklerde pürüzsüz mavi renkte olmalıdır. Akılda tutulması gereken bir şey de her çift birbiriyle üreyecek diye bir şey söz konusu değildir, yumurtlama olmazsa veya 3 hafta sonra hala çiftleşme işaretleri görüyorsanız çifti ayırma yoluna gidebilirsiniz.

Perhiz (Beslenme) Gereksinimleri

Tüm muhabbet kuşları (üreme durumunda ya da değil) sürekli taze yemlere, suya, sebzelere ve mineral desteğine (mürekkep balığı kemiği, mineral blok, vb.) ihtiyaç duyarlar ancak üretimdeki kuşlarda bu konu çok daha önemlidir. Dişi muhabbet kuşu için üreme stresli ve yorucudur, çok fazla kalsiyuma (mürekkep balığı kemiği) , iyot kaynağına ve mineral bloğuna ihtiyaç duyacaktır. Daha önce yemediyse bile ıspanak, brokoli ve havuç gibi günlük taze sebzeler kula bu dönemde verilmelidir ve yavruların çıkacağına yakın dişi kuşa yavruları için kursak sütü üretebilmesi için yumurta maması da verilmelidir.

Muhabbet Kuşu Çiftleşme

Dişi ve erkek muhabbet kuşunu üretim kafesine yerleştirdikten sonra birbirleriyle anlaştıklarını da gördüğünüzde çiftleşmeleri dikkatinizi çekebilir. Çiftleşme erkeğin dişi muhabbet kuşunun üzerine tırmanıp, kanatlarıyla dişinin vücuduna sarılıp, ileri geri hareket etmesini içerir. Çift, günde birkaç defa ve birkaç gün boyunca çiftleştikten sonra dişi vaktinin büyük çoğunluğunu yuvalıkta geçirir ve erkek de hemen yuvalığın bitişiğinde nöbet bekler. Çiftleştikten aşağı yukarı 10 gün sonra yuvalığın içinde yumurtaları görmeye başlayabilirsiniz. Çiftleşme dişi yumurtlamayı bitirene kadar her gün devam eder.

Yumurtalar

İlk yumurta geldikten sonra her 2 günde bir yeni yumurtalar gelir. Genelde yumurta sayısı 1-6 arasında olup 8 yumurta da duyulmamış bir sayı değildir (kuştan kuşa değişiklik gösterebilir, daha fazla veya az olabilir). Dişinin yumurtaların üzerinde oturmaya başladığı tarihten yavruların çıkmaya başlamasına kadar geçen süre 18 ile 20 gün arasında değişir, yavrular yumurtadan bir veya iki gün geç çıkabilir bu yüzden aşırı derecede endişe etmenize gerek yoktur. Yumurtanın döllenmiş olup olmadığını kontrol etmek için çeşitli metotlar vardır. Mumlama yöntemiyle yumurtalar 5. günden sonra parlak ışığa tutulup içerisinde ince kırmızı çizgiler olup olmadığı kontrol edilir. Bir acemi için emin olmak çok zor olduğundan en iyisi yumurtalara dokunmamaktır. Bazen dişiler garip şekillerde yumurtalar yumurtlayabilir fakat endişe edecek bir şey yoktur, bu yumurtaların da içinde genellikle sağlıklı yavrular olur. İlk seferde dişi kuş sarısı olmayan küçük ve döllenmemiş yumurtalar yumurtlayabilir.

Yavruların Gelişimi

Yavru yumurtadan ilk çıktığı anda aşırı derecede küçük, gözleri kapalı, duymayan ve tüysüz bir durumdadır. Yavrular yemek ve sıcaklık için tamamen anneye güvenmek zorundadır. Yavrunun yaşantısının ilk birkaç saatinde beslenmesi çok önemlidir çünkü bu hassas zamanda yavru çok kısa sürede açlıktan ölebilir. Bu aşamada erkek kuş dişiyi beslerken dişi de yavruları besler.

Muhabbet kuşu yavruları inanılmaz derecede hızlı büyürler. Yaklaşık bir hafta sonra yavrular gözlerini açar ve ince tüyler görünmeye başlar. İki haftalıkken yavrular cıvıldayan küçük pamuktan bir topu andırırlar. Yavrular 4 haftalık olduklarında yetişkin tüylerinin tamamı çıkar ve yuvalığın dışına çıkmak için çabalarlar. Yavruları yem kırmaya başlamaları için cesaretlendirmek amacıyla yuvalığın tabanına darı koyabilirsiniz.

Yavrular 5 ile 6 haftalık olduklarında dışarıdaki dünyayı keşfetmek için cesaretlenmeye başlarlar, bazı yavrular yuvalığı erken terk ederken bazıları da geç terk eder. Anne kuş yavruları yuvalıktan dışarı çıkmaya zorladıktan sonra baba yavrular tamamen bağımsız olana kadar bakımlarından sorumludur.

Sosyalleşme ve Ele Alıştırma

Sosyalleşme kesin olarak gerekli olmasa da özellikle yavruların evlere birer evcil hayvan olarak girebilmesi için tavsiye edilir. Yavrular 3 haftalık olduklarından itibaren kısa periyotlarla (5 – 10 dk) günde birkaç defa ele alınmalıdır. Bu yavruların insanlara alışmasını sağlar ve yavrulara insanların onları incitmeyeceğini öğretir. Yavrular büyüdükçe onları elinize aldığınız süreleri uzatabilirsiniz ama bunu 20 dk’nın altında tutmakta yarar vardır. Yavrular yuvalığı terk ettiklerinde ve anne-babalarından tamamen bağımsız bir yaşama adım attıklarında insanların varlığında çok mutlu ve harika birer evcil hayvan olacaklardır.

Problemler

Üretim aşamasında ortaya çıkacak problemlere karşı hazırlıklı olmak çok önemlidir. Problemlerin bir çoğu yavru yumurtadan çıktıktan sonra ortaya çıkar fakat bu aşamadan önce de meydana gelebilecek problemler vardır. Bunlardan en bilinen problem yumurta tıkanmasıdır/sıkışmasıdır. Bu durumda yumurta dışarı çıkamaz ve dişide büyük rahatsızlıklara sebep olur. Yuvalığın tabanında oturan, yumurtlamak için kendini zorlayan ve endişeli bir biçimde hareket eden dişi yumurta tıkanması durumuna işaret eder. Eğer deneyimsiz bir üreticiyseniz en iyisi en kısa zamanda muhabbet kuşunuzu kuşlar konusunda bilgili bir veterinere götürmektir. Muhabbet kuşunuzun arka kısmına bir miktar sıvı yağ sürmek onun yumurtayı dışarı ittirebilmesine yardımcı olabilir. Yumurta tıkanması yaşlı dişilerde ve çok genç kuşlarda (ilk zamanlarda) görülür.

Yavrular yumurtadan çıktıktan sonra ortaya çıkan problemler daha fazladır. Bunlardan bir tanesi terk edilmedir. Yavrular yumurtadan çıktıktan kısa bir süre sonra dişi tarafından beslenmezse ölebilirler. Yavruların beslenip beslenmediğini anlayabilmek için kursaklarını kontrol etmek gerekir. Beslenmiş bir yavruda kursak bölgesinde pembe deri renginin aksine sarı renkli bir şişkinlik vardır. Eğer yavru beslenmemişse kursak bölgesinde böyle bir durum gözlenmez ve zaman geçtikçe yavru daha da zayıflar. Bu durumda yavruyu yumurta mamasıyla, elle beslemek gerekir. Bu süre zarfında yavruyu sıcak tutmanız gerekir. Çarpık bacak problemi de yuvalığın kötü zemininden kaynaklanan ve yavrunun ayaklarının bedeninden dışarı doğru gelişmesine sebep olan bir problemdir. Erken fark edildiğinde deneyimli bir üretici veya veteriner tarafından kolayca düzeltilebilir. Bir diğer problem de dişinin stresten yavrunun tüylerini yolarak onun vücudunda kel bölgeler bırakmasıdır. Eğer dişinin bunu yapmasına izin verilirse, yavrunun vücudunda hayatı boyunca tüy çıkmayacak kelleşmiş bölgeler olacaktır. Bu durumda yapılacak en iyi şey yavruyu elle beslemektir. Böyle sorunlu dişileri ikinci defa üretime sokmamak en iyisidir.